نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 پژوهشگر ،گروه کشمکش و همکاری در خاورمیانه،مرکز پژوهش های علمی‌و مطالعات استراتژیک خاورمیانه،تهران ،ایران(نویسنده مسئول)

2 استادیار مطالعات منطقه ای ، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه تهران ،تهران، ایران

10.22067/irlip.2025.90341.1580

چکیده

در دنیای پیچیده امروز، سیاست خارجی کشورها به‌شدت تحت‌تأثیرتحلیل‌ها، مشاوره‌ها و پیشنهادهای ارائه‌شده از سوی نهادهای مختلف قرار دارد. در این میان، اتاق‌های فکر به‌عنوان نهادهایی که با هدف پژوهش و تحلیل مسائل سیاسی و اجتماعی شکل گرفته‌اند، در بسیاری از کشورها، از جمله جمهوری اسلامی‌ایران، نقش مهمی‌در بررسی موضوعات مرتبط با سیاست خارجی ایفا می‌کنند.با توجه به این موضوع، پرسش اصلی پژوهش به این صورت مطرح می‌شود: اتاق‌های فکر در جمهوری اسلامی‌ایران چه نقشی در شکل‌گیری سیاست خارجی ایفا می‌کنند؟ هدف این پژوهش، ارزیابی نقش و میزان تأثیرگذاری اتاق‌های فکر بر سیاست خارجی جمهوری اسلامی‌ایران است.با در نظر گرفتن تحولات سریع و پیچیدگی‌های نظام بین‌المللی، این پژوهش تلاش دارد چالش‌ها و فرصت‌های پیش روی اتاق‌های فکر و توانایی آن‌ها در تأثیرگذاری بر تصمیم‌گیری‌های سیاست خارجی کشور را تحلیل کند. در این راستا، فرضیه‌ای مورد بررسی قرار می‌گیرد که بر اساس آن، چالش‌های ساختاری، مالی و سیاسی می‌توانند تأثیرگذاری اتاق‌های فکر را محدود کنند.روش این پژوهش کیفی بوده و ابزارهای گردآوری اطلاعات شامل مطالعه کتابخانه‌ای و اسنادی، مصاحبه‌های ساختاریافته و نیمه‌ساختاریافته با نخبگان دانشگاهی، اندیشکده‌ها و سیاستمداران است.یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که اتاق‌های فکر در جمهوری اسلامی‌ایران، باوجود  کارکرد مشاوره‌ای و تحلیلی خود، تاکنون نتوانسته‌اند تأثیر چشمگیری بر فرایند تصمیم‌سازی‌های سیاست خارجی داشته باشند. عواملی نظیر نبود استقلال مالی، قوانین محدودکننده، تعامل ناکافی با نهادهای دولتی و ضعف علمی‌فزاینده از جمله مهم‌ترین موانع کاهش اثربخشی آن‌ها محسوب می‌شوند.

کلیدواژه‌ها

CAPTCHA Image