نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استاد روابط بین‌الملل دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، تهران، ایران

2 استادیار روابط بین‌الملل دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، تهران، ایران

3 دانش‌آموخته دکتری روابط بین‌الملل، پردیش بین‌المللی کیش دانشگاه تهران، کیش، ایران، (نویسنده مسئول)

10.22067/irlip.2025.88440.1543

چکیده

از برجسته‌ترین چالش‌های موجود در تبیین قدرت‌یابی واحدها در جهان پرآشوب کنونی، سیال شدن محیط استراتژیک جهانی، نرخ سریع تغییرات و پیچیدگی‌های فزاینده در نظام بین‌الملل، دگرسانی در سازه‌های نظم و گذار از سیستم‌های ساده و کلاسیک به سیستم‌های پیچیده و آشوبی است. در این سیستم‌ها، روندها و واقعیت‌های نوپدید و پویش‌های قدرت به گونه‌ای بسیار برجسته، ناهمسانی و ناهمطرازی در ژئوپلتیک قدرت و سازه‌های نظم را پدیدار نموده و فراوری و بازتولید قدرت را به پدیده‌ای سیستمی و شبکه‌ای تبدیل کرده است. پرسمان اساسی این نوشتار این است که: «نقش ژئوپلتیک شبکه‌پایه در قدرت‌سازی و قدرت‌یابی کنشگران از جمله ایران چیست و چگونه تبیین می‌شود ؟». در پاسخ به این پرسش، این فرضیه مطرح می‌شود که: « قدرت‌یابی کنشگران از جمله جمهوری اسلامی ایران در یک زنجیره علی در چرخه‌های محلی، منطقه‌ای و جهانی(تلفیق سطوح) و حوزه‌های موضوعی مختلف (درهم تنیدگی و تلفیق بخش‌ها) بر پایه قواعد شبکه و شبکه‌سازی ژئوپلتیک صورت می‌گیرد. در این راستا، مبتنی بر بنیان‌های هستی‌شناسانه و شناخت‌شناسانه نظریه پیچیدگی و آشوب و گزاره‌های نظری مندرج در آن الگوی نوینی در قدرت‌یابی واحدها تحت عنوان ژئوپلتیک شبکه‌ای– هیبریدی شکل می‌گیرد. در این چارچوب، برجسته‌ترین یافته پژوهش با بهره‌گیری از چارچوب رهیافت روشی ابداکتیو می توان در ارائه الگوی نوین قدرت شبکه‌ای برآمده از شبکه‌ای شدن و شبکه سازی ژئوپلتیک مفهوم‌سازی کرد.

کلیدواژه‌ها

CAPTCHA Image