نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 دانشگاه شاهد
2 دانشگاه یزد
چکیده
یکی از مسائل محوری در گسترۀ پرتنش و بحرانی غرب آسیا، تأثیر پنداره و فرض تنهایی راهبردی بر اهداف، انگیزه‌ها، و راهبردهای منطقه‌ای نخبگان تصمیم‌ساز جمهوری اسلامی ایران است. پرسش اصلی پژوهش این است که «چرا جمهوری اسلامی ایران، دچار تنهایی راهبردی شد و برای برون‌رفت از این تنهایی از کدام دکترین‌ها بهره گرفته است؟» فرضیه پژوهش این است که «تغییر نظام از پهلوی به جمهوری اسلامی سبب شد که ایران ازیک‌سو، درعمل به‌جز سوریه، متحد دولتیِ قدرتمند و پایداری نداشته باشد و ازسوی‌دیگر، جبهه‌ای از متحدان درون‌منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای، کشور را محاصره کنند. همین مسئله سبب شده است که اهداف و راهبردهای منطقه‌ای ایران بر این ایده استوار شود که راهکار مقابله با تصور تهدید ناشی از تنهایی راهبردی، بازدارندگی درون‌زا همراه با نقش‌آفرینی برون‌مرزی برای مقابله با منابع تهدید در خارج از جغرافیای سرزمینی است». یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد، اهدافی مانند حمایت از جنبش‌های آزادی‌بخش، حائل‌سازی در برابر منابع تهدید، مقابله با آمریکا و موازنه با متحدان منطقه‌ای آمریکا، و راهبردهای برجسته‌ای مانند منع منطقه‌ای و ضددسترسی، نبرد نامتعارف زمینی و دریایی، بازدارندگی موشکی کلاسیک و نئوبالستیک‌گرایی،صنعت پهپاد، الگوی حزب‌الله و لبنانیزه کردن، اتحادسازی با کنشگران فرامنطقه‌ای، دیپلماسی مذهبی و فرهنگی، نشان‌دهندۀ تأثیرپذیری مستقیم از انگاره تهدیدآمیز تنهایی راهبردی است که برای برون‌رفت از این تنهایی و انزوای منطقه‌ای طرح شده‌اند. روش پژوهش در این مقاله، کیفی بوده و مراجعه به اسناد کتابخانه‌ای، مبنا قرار گرفته است. مسئلۀ اصلی نیز با رویکرد تحلیلی‌ـ‌تبیینی بررسی شده است.
کلیدواژه‌ها
Barnes ,J. &Schmitt, E.(2019). Iran is Secretly Moving Missiles into Iraq, U.S. Officials
Say. New York Times.
Calabrese, J.(2020). China-Iran Relations: The Not-So-Special Special Relationship.
Jamestown Foundation, China Brief, 20 (5).
Council On Foreign Relations.(2018). The Iran Fault Line. Retrived from:
Https://www.Cfr.Org/Event/Iran-Fault-Line.
Dalia, d.k; Alireza, n. & Parisa, r. (2011). Israel And Iran A Dangerous Rivalry. Rand
Corporation.
Dehghani, S. J. (2012). Neo-Realism and Foreign Policy of the Islamic Republic of Iran.
Foreign Policy Quarterly, 26(1). ]In Persian[.
Denicola,E. & Others.(2015). Climate Change And Water Scarcity: The Case Of Saudi
Arabia. Annals Of Global Health, 81(3), 342-35.
Douglass,C. &Michael, D. (2008), A Us Strategy For Iran. Air University Air Force Officer
Professional Education Center, Air University Press.
Gaub, F.(2016), War of words: Saudi Arabia v Iran. European Union Institute for Security
Studies (EUISS), brief issue 2.
Geranmayeh, E. (2018). Regional Geopolitical Rivalries in the Middle East: Implications
for Europe. The Istituto Affari Internazionali (Iai), Papers 18.
Gunzinger, M. (2011). Outside-In Operating From Range To Defeat Iran’s Anti-Access
And Area-Denial Threats. Center For Strategic And B Udgetary A Ssessments.
H.Chang, P. (2011). China's Policy Toward Iran And The Middle East. The Journal Of East
Asian Affairs, 25(1). 1-14.
Haghshenass, F. (2008). Iran’s Asymmetric Naval Warfare. Washington Institute For Near East Policy,
Retrived from: https://www.academia.edu/10574601/Irans_Asymmetric_Naval_Warfare
Ibrahim, L. & Dawood, A.(2013). Chaina Versues The Uniteds: Is Bipolarity Back? Astudy
Of International Balancing As A Possible Source Of International Systemic Change,
Pontificia Universidade Catolica Do Rio De Janeiro.
Ikenberry, J. (2001). American Grand Strategy In The Age Of Terror, Survival, 43(4), 19-34.
J. Mearsheimer, J. & Walt, S. (2016). The Case for Offshore Balancing a Superior U.S. Grand
Strategy, Foreign Affairs, Retrived from: https://www.foreignaffairs.com/articles/united-
states/2016-06-13/case-offshore-balancing
92-104.
Mcinnis, M. (2018). The Strategic Foundations of Iran’s Military Doctrine. The
International Institute for Strategic Studies, Policy Paper.
Mesbahi, M.(2011). Free and Confined: Iran and the International System. Iranian Review
Of Foreign Affairs, 5 (2), 9-34.
Mousavian, H. (2019). A Win-Win for Iran and the Region, Policy Paper, The Cairo
Review Of Global Affair.
Pagliarulo, D. (2016). Smart Geopolitics, Dangerous Ideas: Energy Security, Ideology, and
the Challenges of American Policy in the Persian Gulf. European Journal of American
Studies, 11(2).
Pau,C. & et al. (2018). Lessons from Others for Future S.S Army Operation in and Through
the Information Environment. Rand Corporation, Case Studies.
Pollack, K. (2017). Iran in Iraq. Issue Brief. Brent Scowcroft Center on International
Security, Atlantic Council.
Ramezani, R. (2009). An Analytic Framework for Examining the Foreign Policy of the
Islamic Republic of Iran. Translated by Ali-Reza Tayyib. Tehran: Ney Publication. .]In
Persian[.
Reisinezhad, a. (2017). Geopolitical account of iran 's ties with non-state actors under the
shah: 1958-1979, a dissertation submitted in partial fulfillment of the requirements for
the degree of doctor of philosophy in political science. florida international university,
doi: 10.25148/etd.fidc001777
Reisinezhad,A.(2018). The Shah Of Iran, The Iraqi Kurds, And The Lebanese Shia.
Palgrave Macmillan.
Rubin, M.(2017). Strategies Underlying Iranian Soft Power, Foreign Military Studies
Office. Oewatch. The Strategic Support Force: Update And Overview, 7(2).
Shahmoradi, H. (2016). Causes of Iran-Syria Convergence, Tehran: Islamic Revolutionary
Documentation Center Publications. ]In Persian[.
Sly, L.(2015). Where Saddam Hussein’s statue once stood in Baghdad, there’s now a
portrait of Iran’s supreme leade. washingtonpost, Retrived from:
https://www.washingtonpost.com/news/worldviews/wp/2015/02/17/where-saddams-
statue-once-stood-in-baghdad-theres-now-a-portrait-of-irans-first-supreme-leader/
Smura, T. (2016). Russian anti-Access Area Denial (A2ad) Capabilities-Implications For
Nato. The Casimir Pulaski Foundation. Pulaski Policy Papers
Published Palgrave Macmillan.
Tabatabai, A. (2019). Iran in the Middle East and the Notion of Strategic Loneliness.
Italian Institute For International Political Studies, Commentary.
Ward, S. (2005). The Continuing Evolution of Iran’s Military Doctrine. Middle East
Journal, 59(4). 559-576.
Yinon, O. (1982). A Strategy for Israel in The Nineteen Eighties. A Journal for Judaism
and Zionism, Issue No, 14.
)
ارسال نظر در مورد این مقاله