فرصت‌ها و چالش‌های همکاری ژئواکونومیک ایران و ترکمنستان

نوع مقاله : مقالات

نویسندگان

• قاسم اصولی ¹
• امین نواختی مقدم ²

¹ تربیت مدرس

² مدیرگروه حقوق و علوم سیاسی دانشگاه محقق اردبیلی

https://doi.org/10.22067/irlip.2021.21346.0

چکیده

ویژگی‌های تاریخی و فرهنگی مشترک، همجواری ژئوپلیتیک، نیاز به همکاری در حوزه انرژی، ترانزیتی و گسترش همکاری‌های منطقه‌ای، ایران و ترکمنستان را به همکاری بیشتر با یکدیگر ترغیب می‌کند. هدف مقالۀ حاضر این است که با سنجش ابعاد گوناگون روابط اقتصادی ایران و ترکمنستان و واکاوی فرصت‌ها و چالش‌های روابط دو کشور، جایگاه ایران در اقتصاد ترکمنستان و راهبردهای گسترش روابط دو کشور را بررسی کند؛ بنابراین، پرسش اصلی مقاله این است که «مهم‌ترین فرصت‌ها و چالش‌های همکاری ژئواکونومیک ایران و ترکمنستان کدامند؟» فرضیه‌ای که بررسی می‌شود این است که «همکاری در حوزه‌های انرژی (گاز، نفت، و برق) و مسیرهای انتقال آن، حوزه ترانزیتی و خطوط ارتباطی، حوزه‌های فنی و مهندسی و سرمایه‌گذاری مشترک، همکاری در حوزه کشاورزی و کشت فراسرزمینی، همکاری‌های منطقه‌ای در قالب سازمان اکو، و همکاری‌های مربوط به حوزۀ دریای خزر، از مهم‌ترین فرصت‌های ژئواکونومیکی، و چشم‌انداز کاهش ذخایر انرژی ترکمنستان، پرریسک بودن شرایط سرمایه‌گذاری در این کشور، لزوم گرفتن روادید برای فعالیت‌های تجاری، چالش‌های ناشی از نظام بانکی، و نقش چالش‌زای قدرت‌های مداخله‌گر ازجمله آمریکا در روابط ایران با ترکمنستان، از مهم‌ترین چالش‌های ژئواکونومیک روابط دو کشور به‌شمار می‌آیند. با توجه به اینکه هر دو کشور به‌دلیل صادرات انرژی، در عرصۀ بین‌المللی اهمیت فراوانی دارند، تقویت همکاری دو کشور در این زمینه می‌تواند سبب تأثیرگذاری بیشتر این دو کنشگر در عرصۀ امنیت عرضۀ انرژی شود. در این پژوهش تلاش شده است مسائل اصلی مقاله به روش توصیفی و تحلیلی بررسی شوند.

کلیدواژه‌ها

• ایران
• ترکمنستان
• ژئواکونومیک
• انرژی
• نظام بانکی
• تجارت

مراجع

Hafezniya, mohammadreza&kaviyanirad, morad (2014), philosophy of political geography,
First Edition, Tehran, Research Institute for Strategic Studies (in persion)
Mosavi, masud& osuli, qasem(2014), "Explaining Energy Transmission Routes Based on
International Relations Theories: A Case Study of the Tapi and Peace Pipelines",
Central Asia and Caucasus Studies, Volume: 20, Issue: 85, Pages: 189-161(in persion),
Yari, Ehsan and Abedi, Marzieh (2015), "Analysis and Evaluation of Turkmenistan Node
in Iran Regional Network; Geopolitical and Geo-economics Opportunities and
Challenges of Iran-Turkmenistan Cooperation", Journal of Political Studies of the
Islamic World, Year4 , number.15, pp. 226-195 (in persion)
Iranian customs (in persion) available at:
http://www.irica.ir/index.php?module=cdk&func=loadmodule&system=cdk&sismodule=us
er/content_view.php&sisOp=view&ctp_id=29&cnt_id=1065319&id=558
http://www.tccim.ir/ImpExpStats_TarrifCustomCountry.aspx?mode=doit
2017 Top Markets Report Upstream Oil and Gas Equipment, U.S. Department of
Commerce, International Trade Administration, Retrived from:
http://trade.gov/topmarkets/pdf/Oil_and_Gas_Top_Markets_Report.pdf, 2018/7/6
Central Asia Country Risk Report Includes 10-year forecasts to 2026. Retrived from:
www.bmiresearch.com, Q1 2018.
EEAS, SEAE (2019). EU-Turkmenistan relations. Bruxelles, 10/01/2019 - 14:00, UNIQUE
ID: 160622_3. Retrived from: https://eeas.europa.eu/headquarters/headquarters-
homepage_en/4077/EU-Turkmenistan%20relations.
http://e-nnw.com/the-principle-of-positive-neutrality-in-turkmenistans-foreign-policy, 2017/.
http://farsi.tpo.ir/index.aspx?fkeyid=&siteid=1&pageid=5264&p=2&g=163&showitem=7,
1397.
http://www.chinadaily.com.cn/opinion/2016-11/24/content_27475879.htm.
http://www.com.cn/opinion/2016-11/24/content_27475879.htm.
http://www.fao.org/countryprofiles/index/en/?iso3=TKM, 2018.
http://www.worldbank.org/en/country/turkmenistan/overview, 2019.
https://data.worldbank.org/country/turkmenistan, 2018.
https://financialtribune.com/articles/energy/53436/new-line-will-triple-electricity-export-to-
turkmen-republic, 2017

https://financialtribune.com/articles/energy/75982/tehran-ashgabat-in-energy-swap-talks-
amid-gas-row, 2017.
https://theodora.com/wfbcurrent/turkmenistan/turkmenistan_economy.html, 2018.
https://tradingeconomics.com/turkmenistan/forecast, 2018.
https://tradingeconomics.com/turkmenistan/imports, 2018.
https://vmun.com/wp-content/uploads/VMUN-2017-FAO.pdf.
https://www.export.gov/article?id=Turkmenistan-Import-Tariffs, 2018.
https://www.export.gov/article?id=Turkmenistan-Power-Generation, 2018.
https://www.rferl.org/a/iran-rejects-turkmenistan-proposal-gas-shipments-
turkey/28824118.html, 2017.
https://www.trademap.org/Product_SelCountry_TS.aspx?nvpm=1|795||||TOTAL|||2|1|2|2|2|
1|1|1|1, 2018.
https://www.trademap.org/Product_SelCountry_TS.aspx?nvpm=1|795||||TOTAL|||2|1|2|1|2|
1|1|1|1, 2018.
https://www.wanderlust.co.uk/content/10-of-the-worlds-hardest-to-get-visas, 2017.
https://www.worldbank.org/en/country/turkmenistan/overview, 2017.
Jumayev, Ishanguly (2012), Foreign trade of turkmenistan: trends, Problems and
Prospects. Institute of public policy And Administration. Working paper, NO.11, 2012
Karagianni, Marika (2019), Turkmenistan looks to gas expansion. Retrived from:
https://www.petroleum-economist.com/articles/politics-economics/middle-
east/2019/turkmenistan-looks-to-gas-expansion.
Liang, li (2019), The Spatial Evolution of Geoeconomic Pattern among China and
Neighboring Countries since the Reform and Opening-Up. Institute of Geographic
Sciences and Natural Resources Research. Key Laboratory of Regional Sustainable
Development Modeling. CAS, Beijing 100101, China; [e-mail] (Y.L.);
[e-mail] (D.L.); [e-mail] (Z.D.); [e-mail] (Z.Z.)
Michel, Toni (2019), A “Golden Age” No More? What 2019 Will Bring for Turkmenistan.
Retrived from: https://voicesoncentralasia.org/a-golden-age-no-more-what-2019-will-
bring-for-turkmenistan/.
Ögutcu, Özge Nur (2017), Economic Cooperation Organization: Current Situations and
Prospects, Blog no 19, Retrived from: http://avim.org.tr/Blog/ECONOMIC-
COOPERATION-ORGANIZATION-CURRENT-SITUATION-AND-PROSPECTS,
2018.

Ögutcu, Özgenur (2016). Iran, Kazakhstan, Turkmenistan and China: Regional
Connectivity. Retrived from: http://avim.org.tr/en/Yorum/IRAN-KAZAKHSTAN-
TURKMENISTAN-AND-CHINA-REGIONAL-CONNECTIVITY, 2018.
Raimondi, Pier Paolo (2019), Central Asia Oil and Gas Industry - The External Powers
Energy Interests in Kazakhstan, Turkmenistan and Uzbekistan. Retrived from:
https://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=3386053&download=yes.
Shikhmurav, Boris o.(2017). The Principle of Positive Neutrality in Turkmenistan’s foreign
policy. Posted on March 10, 2017, Retrived from: http://e-nnw.com/.
Turkmenistan Country risk Report, Creative commons attribution 4.0 international licence.
Retrived from: http://www.bti-project.org, 2017.
Turkmenistan Infrastructure Report Q4 2017, 10-year forecast to 2026, Part of BMI’s
Industry Report & Forecasts Series, Published by BMI Research, Copy ISSN: 2059-
9552, Retrived from: http://www.bmiresearch.com, 2017.
Turkmenistan oil & gas report includes 10-year forecasts to 2026, Published by: BMI
Research, Q1 2018. Retrived from: www.bmiresearch.com,
www.tradingeconomics.com/turkmenistan/exports, 2018.
Yusin, Lee (2017), Turkmenistan’s East–West Gas Pipeline, Problems of Post-
Communism, DOI: 10.1080/10758216.2017.1366273.