الگوی سیاست خارجی ساسانیان

نوع مقاله : مقالات

نویسندگان

• روح اله اسلامی شعبجره ¹
• محمد صحرایی ²

¹ فردوسی مشهد

² دانشگاه آزاد مشهد

https://doi.org/10.22067/jipr.v6i2.58754

چکیده

سیاست خارجی یعنی داشتن رویه‌ای اندیشه‌ای و فکر شده در ارتباط با سایر بازیگران بین‌الملل است. طبیعی است که تنها کشورهایی از سیاست خارجی برخوردارند که قدرت‌مند هستند. ساسانیان سلسله‌ای اثرگذار، قدرت‌مند و دارای سبک اندیشه‌ای و کنشی در سیاست است به نحوی که متغیر مهمی در ساختار بین الملل دورة باستان داشته است. مضمون این پایان‌نامه بررسی الگوی سیاست خارجی ایران با استفاده از چارچوب تئوریک هالستی است. نگارنده کوشش کرده است در بررسی الگوی سیاست خارجی ساسانیان، مهم‌ترین عوامل روابط فراگیر ایران با همسایگانش به ویژه رقیب قدرتمند آن امپراتوری روم، مواردی همچون ارمنستان، به رسمیت شناختن دین مسیحیت در روم، رقابت اقتصادی و تجاری بین ایران‌ و چین‌و‌روم و‌توسعه طلبی دو ابر قدرت (ایران و روم) در بین‌النهرین ‌و‌ شبه جزیرة عربستان را درنظر بگیرد. در این پژوهش شاخص‌هایی همچون اهداف، جهت‌گیری، ابزارها، اقدامات و‌تکنیک‌های سیاست خارجی ساسانیان مورد تحلیل قرار گرفته است. فرضیه چنین است که الگوی سیاست خارجی ساسانیان بر اساس الگوی خاص ایران‌شهری است. برای اثبات این‌فرضیه تاریخ سیاست خارجی ساسانیان در ارتباط با اعراب، ترک‌ها، چینی‌ها و رومی‌ها مورد تحلیل قرار گرفته است. الگوی ایران‌شهری ساسانیان بر اساس دفاع از دین زرتشت و هویت ملی ایران‌شهر بوده است که حتی بعد از اسلام نیز در دولت‌هایی چون صفویه و جمهوری اسلامی تکرار شده است.

کلیدواژه‌ها

• ساسانیان
• سیاست خارجی
• الگو
• اندیشه ایرانشهری
• نظریه سیستمی
• هالستی

مراجع

References

Cristiansen, A. (1988). Iran during the Sassanid era. (A. Yasami, Trans). Tehran: Amirkabir. (in Persian)

Mashkoor, M. J. (2009). Sassanian political history. Tehran: Donyaye Ketab. (in Persian)

Harir, M. (1996). Tabari. (A. Payandeh, Trans). Tehran: Asatir. (in Persian)

Moskooye. (1979). Immortal wisdom. (B. Servatian, Trans). Tehran: university Tehran. (in Persian)

Khooyi, A. (1975). Sassanian history. Tehran: Azad University. (in Persian)

Noldeke, T. (1979). History of Iranian and Arabs during the Sassanid era. Tehran: National Art Association (in Persian)

Richard, F. (1998). Ancient heritage of Iran. (M. Rajabnia, Trans). Tehran: Elmi Farhangi (in Persian)

Pirnia, H. (2008). History of Iran before Islam. Tehran: Negarestane Ketab.

Shaygan, R. (2003). An approach to the study of Sasanian history. Tehran: Ghoghnoos. (in Persian)

Puli Blank, A. (1991). Relations between Iran and china before Islam. (M. Yar-shater, Trans). Tehran: Toos. (in Persian)

Mehrin, A. (1972). Iran’s neighbors in the Sasanian age. Tehran: Atae. (in Per-sian)

Eslami, R. (2015). Iranshahr governmentality. Mashhad: Ferdowsi University of Mashhad. (in Persian)

Daryae, T. (2013). Sassanian. (Sh. Etemadi, Trans). Tehran: Toos. (in Persian)

Vesta, C. (2013). Sassanian. (K. Firoozmand, Trans). Tehran: Markaz. (in Per-sian)

Reza, E. (2012). Iran and Turks in the Sasanian era. Tehran: Namak. (in Persian)

Allahyari, F. (2014). Arabs and Sassanid system strategy. Tehran: Amir kabir. (in Persian)

Holsti, K. (2009). International politics: a framework for analysis. (M. Taremsari, Trans). Tehran: Ministry of foreign affairs. (in Persian)