مقاله پژوهشی
سیاست هند دربرابر ابتکار یک‌کمربند- یک‌راه

رضا اختیاری امیری؛ جواد شفقت‌نیاآباد

دوره 11، شماره 2 ، فروردین 1402

https://doi.org/10.22067/irlip.2022.72685.1157

چکیده
  ژئوپلیتیک جنوب آسیا در سال های اخیر با ارائه ابتکار یک‌کمربند- یک‌راه چین تبدیل به عرصه رقابت جدی دهلی نو و پکن شده است. هند ابتکار چین را تهدیدی علیه منافع ملی خود محسوب می‌کند که از یک سو می‌تواند برنامه‌های این کشور را جهت دستیابی به رهبری منطقه‌ای با چالش‌هایی مواجه سازد و از سوی دیگر جایگاه قدرت این کشور را در نظام بین‌الملل ...  بیشتر

مقاله پژوهشی
بازنمایی امر منازعه در روابط ایران و عربستان(1397-1392)

روح‌اله اسلامی؛ فریده امانی

دوره 11، شماره 2 ، فروردین 1402

https://doi.org/10.22067/irlip.2022.75496.1247

چکیده
  ایران و عربستان از تأثیرگذارترین و مهم‌ترین کشورهای منطقه خاورمیانه و در حوزه‌ی بزرگ‌تر جغرافیایی و عقیدتی جهان اسلام هستند که به دنبال پیروزی انقلاب اسلامی، روابط خصمانه و تقابل‌گرایانه‌ای در قبال دیگری در پیش گرفتند. رویکردهای متفاوت دو کشور در مسائل منطقه‌ای و جهانی، تلاش دو کشور برای تبدیل شدن به قدرت اول منطقه، تبدیل شدن ...  بیشتر

مقاله پژوهشی
پدیداری موج پنجم تروریسم در جهان

یاسر اسماعیل‌زاده

دوره 11، شماره 2 ، فروردین 1402

https://doi.org/10.22067/irlip.2022.71990.1138

چکیده
  بی‌تردید امروزه تروریسم بازیگری مهم در عرصه بین الملل است. نگاهی راهبردی به امواج تروریسم در جهان نمایانگر بروز شواهد قوی برای ظهور موج جدید تروریستی در جهان است. مقاله حاضر، به دنبال پاسخ به این سوال اصلی است که موج پنجم تروریسم در منطقه غرب آسیا و شمال آفریقا چگونه خواهد بود؟ مبتنی بر آنچه به عنوان تروریسم در منطقه غرب آسیا و شمال ...  بیشتر

مقاله پژوهشی
تحولات قطب‌بندی نظام بین‌الملل و امنیت خاورمیانه (2021-1980)

علی اسمعیلی؛ محمدعلی شهریاری؛ محمد پارسا

دوره 11، شماره 2 ، فروردین 1402

https://doi.org/10.22067/irlip.2022.72548.1154

چکیده
  خاورمیانه؛ منطقه‌ای پیچیده، با ساختاری درهم‌تنیده و متکثر از ساختار نظام بین‌الملل است که دربرگیرنده امنیت منطقه و همچنین زمینه‌ساز روابط بین‌الملل دولت‌ها در آینده می‌باشد. ازاین‌رو هدف پاسخ به این سؤال است که تحولات قطب‌بندی‌ها در نظام بین‌الملل در بازه زمانی 2021-1980 چه تأثیری بر مناقشات و امنیت خاورمیانه داشته است؟ می‌توان ...  بیشتر

مقاله پژوهشی
اصول شکلی حاکم بر بهره‌برداری از حوضۀ دجله و فرات

اعظم امینی؛ محمد عابدی؛ الناز نساری

دوره 11، شماره 2 ، فروردین 1402

https://doi.org/10.22067/irlip.2022.72642.1156

چکیده
  اصول شکلی حاکم بر بهره‌برداری از حوضه دجله وفراتاصول شکلی با ارائه چارچوب هنجاری لازم برای اجرای تعهدات ماهوی، نقشی مهم در تنظیم حقوق آب ایفا می‌کنند. بعلاوه، اصول شکلی می‌توانند به جلوگیری از بروز اختلافات کمک کنند. مهم‌ترین این اصول عبارت‌اند از اصل همکاری، اصل ارزیابی زیست‌محیطی و اصل اطلاع‌رسانی و مشورت با کشورهای آسیب‌دیده. ...  بیشتر

مقالات
ویژگی های دیپلماتیک بانوفرستادگان به روایت شاهنامه

ماندانا تیشه یار

دوره 11، شماره 2 ، فروردین 1402

https://doi.org/10.22067/irlip.2022.21484.0

چکیده
  شاهنامه فردوسی، سندی ارزشمند در زمینه روابط دیپلماتیک میان دولت های بزرگ در دوران باستان است. در این کتاب سترگ، به خوبی می توان دید که چگونه دیپلمات ها در گسترش روابط سیاسی میان دولت ها به ایفای نقش می پرداختند. در این نوشتار کوشیده شده است تا به اندک شمار مواردی که دیپلمات های اعزامی از یک دربار به بارگاهی دیگر، بانوان بوده اند، پرداخته ...  بیشتر

مقاله پژوهشی
چهارچوب‌های رسانه‌ای بحران هسته‌ای و گفتمان ایران‌هراسی

آرش رئیسی نژاد

دوره 11، شماره 2 ، فروردین 1402

https://doi.org/10.22067/irlip.2022.21525.0

چکیده
  در دو دهه اخیر، بحران هسته‌ای ایران در مرکز توجه اندیشمندان روابط بین الملل قرار گرفته است. با وجود چاپ کتاب های گوناگون درباره ریشه ها، پویایی و تاثیرات آن بر امنیت بین الملل و سیاست خاورمیانه، برخی زوایای بحران هسته‌ای ، به ویژه نقش رسانه در چارچوب‌بندی‌کردن آن، نادیده انگاشته شده است. از این رو، نوشته پیش رو تلاشی برای تحلیل و ...  بیشتر

مقاله پژوهشی
مزیت رقابتی قدرت اقتصادی فرانسه در اروپا

ریحانه صالح‌آبادی؛ سیروس احمدی نوحدانی؛ ساجد بهرامی جاف

دوره 11، شماره 2 ، فروردین 1402

https://doi.org/10.22067/irlip.2022.69352.1046

چکیده
  سنجش سطح قدرت کشورها و مقایسه آن‌ها با یکدیگر یکی از موضوعات مورد بررسی در دانش ژئوپلیتیک است. دانش ژئوپلیتیک به معنای استفاده بهینه از منابع جغرافیایی قدرت در مناسبات بین بازیگران است. براین‌اساس سؤال اصلی تحقیق بدین صورت مطرح می‌گردد که وضعیت قدرت اقتصادی کشور فرانسه در مقایسه با رقبای منطقه‌ای خود چگونه است؟ برای پاسخگویی به ...  بیشتر

مقاله پژوهشی
ظهور دولت‌های نوچپ‌گرا در آمریکای لاتینِ پساجنگ سرد

مهدی فاخری؛ پریسا رضایی فدشکویه

دوره 11، شماره 2 ، فروردین 1402

https://doi.org/10.22067/irlip.2022.69130.1039

چکیده
  آمریکای لاتین در ابتدای قرن بیست و یکم، شاهد موج بی سابقه ای از پیروزی های نامزدهای چپگرا در انتخابات های ریاست جمهوری بود. چرخش به چپ در منطقه ای که پس جنگ سرد، سیاست های نئولیبرال سیاسی و اقتصادی قدرتمندانه ظاهر شده بود، تحولی قابل توجه به حساب می آید. هدف اصلی این پژوهش، توضیح علل و عوامل مختلف روی کار آمدن دولت های چپگرای نوین در ...  بیشتر

مقاله پژوهشی
تبیین امنیت‌ملی افغانستان در پرتو منازعه امریکا و ایران (2001-2021)

سیداحمد فاطمی نژاد؛ سیدمجتبی علوی

دوره 11، شماره 2 ، فروردین 1402

https://doi.org/10.22067/irlip.2022.72753.1162

چکیده
  دوره بیست ساله حضور امریکا در افغانستان پس از سال 2001 یکی از دوره‌‌هایی بود که طی آن کماکان منازعه و ناامنی در افغانستان رواج داشت. عوامل مختلفی برای این ناامنی می‌توان ذکر کرد که یکی از آنها، رقابت‌های خارجی در میدان افغانستان بوده است. اکنون که حضور مستقیم نظامی امریکا در افغانستان به پایان رسیده، فرصت مناسبی برای بررسی پیامدهای ...  بیشتر

مقاله پژوهشی
جهاد و امر سیاسی در افغانستان (1988-1978)

ابوالفضل فصیحی؛ رضا خراسانی

دوره 11، شماره 2 ، فروردین 1402

https://doi.org/10.22067/irlip.2022.71612.1124

چکیده
  این پژوهش کوشیده است تفسیر جدیدی از پدیده‌ی جهاد در افغانستان معاصر ارائه کند. با حمله‌ی شوروی به خاک افغانستان، مردم افغانستان به جهاد علیه شوروی و رژیم دست‌نشانده‌ی آن در افغانستان پرداختند. جهاد مقوله‌ای است که پس‌زمینه‌ی تاریخی طولانی در افغانستان دارد. از دهه‌ی ۱۹۷۰ فرایند تولید اسطوره‌ی جهاد آغاز شد. فرایند تولید اسطوره‌ی ...  بیشتر

مقاله پژوهشی
مشروعیت اقدام موشکی ایران علیه پایگاه نظامی عین الاسد

غلامعلی قاسمی؛ محمد ستایش پور

دوره 11، شماره 2 ، فروردین 1402

https://doi.org/10.22067/irlip.2022.72007.1139

چکیده
  اقدام موشکی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران علیه پایگاه نظامی آمریکا موسوم به عین الاسد، که متعاقب حمله پهبادی آمریکا و شهادت سردار سپهبد حاج قاسم سلیمانی و چند تن از یاران ایشان در عراق صورت گرفت، نظریات مختلفی را در مورد مشروعیت آن به دنبال داشته است. اقدام متقابل، دفاع مشروع و رضایت سه عاملی هستند که دراین باره در انگاره ها و ...  بیشتر

مقاله پژوهشی
نظریۀ گزینش هستی‌شناسانه:چهارچوبی برای آینده‌پژوهی پدیده‌های بین‌المللی

غلامرضا کحلکی؛ عبدالرضا بای؛ علی محمدزاده

دوره 11، شماره 2 ، فروردین 1402

https://doi.org/10.22067/irlip.2022.68304.1016

چکیده
  سازمان جامعه‌بین‌المللی با رویکرد سیستمی به آن، متشکل از ذیل سیستم‌هایی است که تحلیل و آینده‌پژوهی کنش‌های آن‌ها از اهمیت بسیاری نزد متخصصان حوزه روابط‌بین‌الملل برخوردار است. رویکرد سیستمی برای تحلیل پدیده‌های عرصه‌بین‌الملل، مبتنی بر درک کلیت آن‌ها است. بر این اساس، درک منابع یا آن‌گونه که نوشتار پیش رو به آن اشاره می‌کند، ...  بیشتر

مقاله پژوهشی
پیوند افزایش منافع اقتصادی با راهبرد نظامی‌امنیتی چین در منطقۀ منا

محمدصادق کوشکی؛ احمد رمضانی

دوره 11، شماره 2 ، فروردین 1402

https://doi.org/10.22067/irlip.2022.68190.1013

چکیده
  چین از اوایل دهه 1990 به‌تبع تأمین انرژی خود به سمت توسعه و بسط همکاری با کشورهای منطقه منا حرکت کرد. این کشور از سال 2004 نیز با ایجاد مجمع همکاری دولت‌های عرب-چین، به همکاری‌های خود با کشورهای منطقه منا تحرک بخشید. حضور اقتصادی چین در منطقه منا در حال افزایش است. سؤال اصلی مقاله این است که چگونه حضور نظامی-امنیتی چین در منطقه منا افزایش ...  بیشتر

مقاله پژوهشی
منطقه‌ای‌شدن مداخلۀ قدرت‌های بزرگ و سیاست خاورمیانه‌ای روسیه

ولی گل‌محمدی؛ آرمینا آرم

دوره 11، شماره 2 ، فروردین 1402

https://doi.org/10.22067/irlip.2022.71569.1120

چکیده
  پژوهش حاضر به‌منظور فهم چارچوب‌مند سیاست خاورمیانه‌ای روسیه نگاهی فراتر از ایده‌های غالب مطرح می‌کند. براساس دیدگاه‌های جریان اصلی، غرب نقش محوری در شکل‌دهی به سیاست خاورمیانه‌ای روسیه دارد و کم و کیف حضور خاورمیانه‌ایِ مسکو به‌طور عمده تابعی از سطح تنش و تشدید اختلافات روسیه با ایالات متحده بوده است. چنین ایده‌هایی بدون ...  بیشتر

مقاله پژوهشی
تأثیر سیاست خارجی حزب عدالت و توسعه در خاورمیانه (2019-2002) بر سیاست خارجی ایران

علی نیکوکار؛ مهناز گودرزی

دوره 11، شماره 2 ، فروردین 1402

https://doi.org/10.22067/irlip.2022.73121.1171

چکیده
  حزب عدالت و توسعه با توجه به موقعیت ژئوپلیتیک، جغرافیای سرزمینی، اتصال به اروپا و نزدیکی به روسیه و خاورمیانه از طرفی و بهره گیری از مسائل ایدئولوژیک و اشتراکات تاریخی و فرهنگی از سوی دیگر، سیاست خارجی توسعه طلبانه ای را به منظور دستیابی به هژمونی منطقه ای، دسترسی به منابع انرژی و تصاحب بازارهای خاورمیانه در پیش گرفت که هم نظم موجود ...  بیشتر

مقاله پژوهشی
پیامدهای سیاسی پروژۀ آناتولی جنوب شرقی (گاپ) بر کردها

اعظم محمدی خسروی؛ بهزاد شاهنده؛ سیداسدالله اطهری؛ داوود هرمیداس باوند

دوره 11، شماره 2 ، فروردین 1402

https://doi.org/10.22067/irlip.2022.71841.1135

چکیده
  پروژه آناتولی جنوب شرقی (گاپ) از مهم‌ترین پروژه‌های سد سازی در جهان می‌باشد، که محل اجرای آن مناطق کردنشین ترکیه است. روش مطالعه در این پژوهش تکنیک دلفی بوده و از نظریه امنیت باری بوزان استفاده شده است. سوال پژوهش این بود پیامد پروژه گاپ بر مشارکت سیاسی کردها و هویت ملی ترکیه چیست؟ پاسخ به سوال در چارچوب فرضیه پژوهش بدین‌گونه بود ...  بیشتر

مقاله پژوهشی
شیوۀ مواجهۀ ارکان حقوق بشری سازمان ملل متحد با ایران (2020-2015)

محمد محمودی‌کیا

دوره 11، شماره 2 ، فروردین 1402

https://doi.org/10.22067/irlip.2022.72370.1148

چکیده
  دعاوی نقض حقوق بشر در جمهوری اسلامی ایران یکی از محوری‌ترین چالش‌های ایران با نظام بین‌المللی بوده و طیف وسیعی از موضوعات و دعاوی حقوق بشری در قالب انتشار گزارش‌های گزارشگران ویژه، گزارش‌های دبیرکل سازمان ملل متحد و نیز قطعنامه‌های مجمع عمومی سازمان ملل متحد در خصوص وضعیت حقوق بشر در ایران مطرح شده است. این پژوهش با هدف پاسخ به ...  بیشتر

مقاله پژوهشی
تبیین ژئوپولیتیک موضع‌گیری سوریه در جنگ عراق با ایران

حجت نادری؛ علی امیری؛ مهدی شاهین

دوره 11، شماره 2 ، فروردین 1402

https://doi.org/10.22067/irlip.2022.72529.1153

چکیده
  جنگ ایران و عراق که در یکی از حساس‌ترین برهه‌های تاریخی؛ یعنی دوره جنگ سرد، رخ داد واکنش‌های مختلفی از طرف بازیگران سیاسی به خصوص همسایگان این دو کشور و کشورهای عربی را در پی داشت. با توجه به اهمیت و شرایط ژئوپولیتیکی سوریه برای طرفین جنگ عراق بر علیه ایران، موضع‌گیری آن در این جنگ به عنوان مساله پژوهشی این تحقیق مورد تبیین ژئوپولیتیکی ...  بیشتر

مقاله پژوهشی
کاهش آسیب‌پذیری اقتصاد ایران در مواجهه با ورود نفت شیل آمریکا به بازار جهانی

ویدا ورهرامی؛ مهدی فروسیان

دوره 11، شماره 2 ، فروردین 1402

https://doi.org/10.22067/irlip.2022.72360.1147

چکیده
  تولید شتابان نفت شیل علاوه بر استقلال نفتی آمریکا، باعث بروز تغییرات اساسی در بازار نفت (افزایش شتابان عرضه و کاهش مداوم قیمت) در چند سال اخیر گردیده، اما این استقلال نفتی همچنین موجب تغییرات اساسی در دیدگاه سیاسی و امنیتی آمریکا نسبت به کشورهای نفتی نیز گردیده است. اعمال فشار حداکثری تا حذف نفت کشورهای ایران و ونزوئلا از بازارهای ...  بیشتر