مقاله پژوهشی
دیپلماسی چینی سلامت و پویایی فزایندۀ اقتصاد چین در همه‌گیری کرونا

علی باقری دولت آبادی

دوره 12، شماره 1 ، آذر 1402

https://doi.org/10.22067/irlip.2023.74561.1218

چکیده
  دیپلماسی سلامت، یکی از جنبه‌های دیپلماسی مدرن است که پس از همه‌گیری کرونا در جهان، موردتوجه بسیاری از کشورهای جهان واقع شده است. هدف مقاله پیش ‌رو، بررسی نقش دیپلماسی سلامت بر حفظ و تداوم پویایی اقتصادی چین، هم‌زمان با همه‌گیری کرونا در این کشور و در سطح جهان است. براین‌اساس، پرسش اصلی پژوهش این است که «دیپلماسی سلامت چگونه ...  بیشتر

مقاله پژوهشی
ژاپن در مخمصۀ دوگانه همکاری/ منازعه دربرابر چالش منطقه‌ای چین (2000-2021)

حسین پوراحمدی میبدی؛ نعمت الله پهلوانی

دوره 12، شماره 1 ، آذر 1402

https://doi.org/10.22067/irlip.2023.73770.1193

چکیده
  با شروع سدۀ جدید میلادی، منطقۀ شرق آسیا، شاهد بازتوزیع قدرت و ثروت توسط ساختار نظام بین‌الملل بوده است؛ بازتوزیعی که همواره توازن قدرت را به سود چین و به‌ضرر قدرت سنتی منطقه، یعنی ژاپن، تغییر داده است. برهمین‌اساس، مقالۀ حاضر در پی این است که با نگاهی نئورئالیستی، با رویکردی تبیینی‌ـ‌تحلیلی، و در قالب روش کیفی، مجموعه اقدامات ...  بیشتر

مقاله پژوهشی
ادراک رهبران ترکیه و عربستان از مقولۀ محور مقاومت

نجمیه پوراسمعیلی؛ علی اسمعیلی اردکانی

دوره 12، شماره 1 ، آذر 1402

https://doi.org/10.22067/irlip.2023.77772.1303

چکیده
  برداشت‌های درست و نادرست بر مناسبات دولت‌ها و درنتیجه، بر مناسبات منطقه‌ای تأثیرگذار است. وضعیت امروز منطقۀ خاورمیانه، مصداق روشنی برای بحث دربارۀ برداشت‌های درست و نادرست بازیگران مؤثر است. در این شرایط، رهبران دو کشور ترکیه و عربستان، با توجه به شخصیت و ذهنیت متفاوتشان، نوع نگاه، تفسیر، برداشت، تصمیم، و سیاست خارجی متفاوتی ...  بیشتر

مقاله پژوهشی
اقتصاد ‌سیاسی تعاملی/ پراکنشی؛ الگوی نوین قطر در قدرت‌سازی ژئوپلیتیک

سمیه حمیدی؛ احسان مزدخواه

دوره 12، شماره 1 ، آذر 1402

https://doi.org/10.22067/irlip.2023.74684.1220

چکیده
  الگوی همگرایی اقتصادی در چارچوب اقتصاد سیاسی تعاملی‌ـ‌پراکنشی در جهان امروز الگویی نظم‌ساز در سیاست جهانی است که پیگیری آن به قدرت‌سازی و کسب اعتبار و وزن بین‌المللی کشورها کمک می‌کند. اقتصاد سیاسی تعامل‌محور و پراکنشی، از دهۀ ۲۰۰۰ میلادی در ساختار سیاسی قطر، به‌عنوان یک ضرورت گریزناپذیر در راستای تولید قدرت منطقه‌ای‌ـ‌بین‌المللی ...  بیشتر

مقاله پژوهشی
فضای سایبر و وجه رابطه ‎ای قدرت ملی ایران

علی اصغر دهقانی؛ حسین پوراحمدی میبدی

دوره 12، شماره 1 ، آذر 1402

https://doi.org/10.22067/irlip.2023.74560.1217

چکیده
  تحولات مربوط به انقلاب در فناوری اطلاعات و ارتباطات زمینه تاثیرگذاری عمیق بر فرماسیون اقتصادی-اجتماعی جوامع و بازصورت‎بندی نظام اقتصاد سیاسی بین‎الملل را فراهم نموده است. دگرگونی‎های ایجاد شده، زمینه‎های اهمیت جنبه‎های ناملموس قدرت را فراهم و اشکال جدیدی از قدرت را وارد صحنه نموده که از جمله مهمترین آن میتوان به قدرت رابطه‎ای ...  بیشتر

مقاله پژوهشی
بازنمایی یادمان تسخیر سفارت در سیاست خاطرۀ ایران دربرابر آمریکا

سید جلال دهقانی فیروزآبادی؛ سامان فاضلی

دوره 12، شماره 1 ، آذر 1402

https://doi.org/10.22067/irlip.2023.73149.1173

چکیده
  تبار و تکوین سیاست خارجی ایران پس از انقلاب در قبال آمریکا، مبتنی بر خاطرت تروماتیک از این کشور و به ویژه فراخاطره ۲۸ مرداد بوده است. پیوند خاطرات مذکور با عدم پیگیری عدالت انتقالی از سوی آمریکا و افزون بر آن خلق خاطرات منفی جدید، موجب تداوم وضعیت پساتروماتیک در روابط ایران و آمریکا شده است. از سوی دیگر اراده و خواست دولت انقلابی و اسلامی ...  بیشتر

مقاله پژوهشی
تحلیلِ نهادگرایانۀ مسیر توسعۀ ترکیه (1923- 2015)

فائز دین پرست؛ هاشم قادری؛ محمد علی عمو زین الدین موسوی

دوره 12، شماره 1 ، آذر 1402

https://doi.org/10.22067/irlip.2023.74389.1216

چکیده
  سودای توسعه در ترکیه از زمان شکلگیری جمهوری آغاز و امروز این روند از سوی دولت در دستور حکومت قرار گرفته است. اما پویش توسعه در ترکیه تنها از دهه 80 به بعد روندی موفقیتآمیزی تا سال 2015 داشته است. مقاله حاضر با هدف نشان دادن چگونگی فرآیند و در مسیر قرار گرفتن توسعه اقتصادی و سیاسی در ترکیه نوشته شده است. پژوهش حاضر با اتخاذ چارچوب نظری اقتصاد ...  بیشتر

مقاله پژوهشی
تأثیر اروپاگریزی بر همگرایی اروپایی در نوردیک

رضا رحمتی

دوره 12، شماره 1 ، آذر 1402

https://doi.org/10.22067/irlip.2023.73603.1188

چکیده
  روندهای همگرایی اروپایی، همواره مورد بدگمانی در کشورهای مختلف قاره سبز بوده است. اگرچه یوروسپتیسیسم، که به جریان بدگمانی، بی‌میلی و تردید نسبت به این روندها بر می‌گردد با برگزیت به اوج خود رسید و نمایان شد، اما روند همگرایی منفی با اتحادیه اروپا و سایر ترتیبات در سایر جوامع و دولت‌ها نیز وجود داشته که شاید پررنگ‌ترین این تمایلات ...  بیشتر

مقاله پژوهشی
دلایل ناکامی ترامپ در شناساندن ایران به‌عنوان تهدید امنیت بین‌الملل

نیما رضایی؛ مجتبی شریعتی

دوره 12، شماره 1 ، آذر 1402

https://doi.org/10.22067/irlip.2023.76217.1269

چکیده
  اگرچه ترامپ، جمهوری اسلامی ایران را به‌عنوان یک تهدید برای امنیت و منافع ایالات متحده معرفی کرد و موفق شد درون ایالات متحده در راستای امنیتی کردن موفقیت‌آمیز جمهوری اسلامی ایران اقدام کند، لیکن نتوانست در معرفی ایران به‌عنوان تهدیدی برای امنیت بین‌الملل در سطح جامعۀ جهانی، موفق عمل کند؛ به‌عنوان نمونه، در جلسۀ 14 اوت 2020 (24 مرداد ...  بیشتر

مقاله پژوهشی
تهدیدهای امنیتی برآمده از تحریم‌های نفتی ایران

خلیل اله سردارنیا؛ محمد فلاح؛ هنگامه البرزی

دوره 12، شماره 1 ، آذر 1402

https://doi.org/10.22067/irlip.2023.75181.1233

چکیده
  هدف از انجام این پژوهش ارائه پاسخ تحلیلی از منظر اقتصاد سیاسی و نیز جامعه شناختی سیاسی به این پرسش است: تحریم‌های شدید نفتی و بانکی مرتبط با آن در بستر تنش‌های سیاسی و هسته‌ای بین ایران و ایالات متحده آمریکا و هم پیمانان غربی آن چه تاثیری بر امنیت ملی ایران در دهه 1390 شمسی داشته است؟ فرضیه پژوهش آن است که با توجه به وابستگی شدید بودجه ...  بیشتر

مقاله پژوهشی
معرفت‌شناسی بدن‌مند؛ رهیافتی نوین برای شناخت روابط بین‌الملل

حسین سلیمی؛ ماندانا سجادی

دوره 12، شماره 1 ، آذر 1402

https://doi.org/10.22067/irlip.2023.77262.1291

چکیده
  از حدود یک دهه پیش این پرسش مطرح‌شده است که علوم اعصاب شناختی چطور می‌تواند به مطالعه دانش روابط بین‌الملل کمک کند. چطور دانشی که نگاهی کل گرایانه به جهان دارد می‌تواند از روش‌های اثبات گرایانه و فردگرایانه علوم اعصاب اجتماعی بهره بگیرد؟ به نظر می‌رسد تا زمانی که درک درستی از ابعاد معرفت‌شناختی علوم اعصاب اجتماعی و پارادایم‌های ...  بیشتر

مقاله پژوهشی
ریشه‌های اندیشۀ سیاسی و مذهبی طالبان افغانستان (1996-2001)

رضا سیمبر؛ عبدالله خاوری

دوره 12، شماره 1 ، آذر 1402

https://doi.org/10.22067/irlip.2023.76292.1272

چکیده
  مکتب دیوبندی که یکی از مکاتب فکری – مذهبی عمده در جنوب شرق آسیاست، تأثیر به سزایی در عملکرد و اعتقادات بنیادگرایان دینی به خصوص در افغانستان داشته است. طالبان که دانش آموختگان این مکتب بوده‌اند با تأثیرپذیری از آن بسیاری از اصول و قواعد حکومت خود را پایه‌گذاری کردند. با اشغال افغانستان توسط شوروی سابق و مهاجرت خیل زیادی از افغان‌ها ...  بیشتر

مقاله پژوهشی
اعمال فراسرزمینی قانون اروپایی حفاظت از داده‌های شخصی در آمریکا

محمد علی شریفی کیا؛ فریده شعبانی جهرمی

دوره 12، شماره 1 ، آذر 1402

https://doi.org/10.22067/irlip.2023.76205.1267

چکیده
  در عصر حاضر لزوم حمایت از داده های شخصی کاربران در فضای سایبر امری اجتناب ناپذیر می باشد، لذا حکومت ها و ساز و کار های منطقه ای و بین المللی نظیر اتحادیه اروپا نیز دست به فعالیت های تقنینی در این عرصه زده اند. از طرفی برداشت غالب در زمینه قوانین مصوب درون اتحادیه اروپا این است که اجرای این قوانین نیز محدود به سرزمین دولت های تشکیل دهنده ...  بیشتر

مقاله پژوهشی
تحلیل رمزگان عملیاتی نتانیاهو در عرصۀ سیاست خارجی

جواد عرب عامری؛ محسن اسلامی؛ سید مسعود موسوی شفائی؛ محمد حسین جمشیدی

دوره 12، شماره 1 ، آذر 1402

https://doi.org/10.22067/irlip.2023.73211.1176

چکیده
  بنیامین نتانیاهو با بیش از پانزده سال سابقه نخست‌وزیری سهم مهمی در شکل‌دادن به تصمیمات سیاست خارجی اسرائیل داشته است. آگاهی از باورهای اساسی وی می‌تواند نقش مهمی در شناخت رفتار سیاست خارجی اسرائیل ایفا نماید. پرسش اصلی این است که تصمیمات نتانیاهو در عرصه سیاست خارجی مبتنی بر کدام الگوی ادراکی بوده است؟ آیا این الگوی ادراکی در طول ...  بیشتر

مقاله پژوهشی
واکاوی مفهوم صلح بین جوامع سیاسی در مکتب سیاسی هرات

محمد داود عرفان؛ حسین اطهری؛ روح اله اسلامی؛ مهدی نجف زاده

دوره 12، شماره 1 ، آذر 1402

https://doi.org/10.22067/irlip.2023.77930.1306

چکیده
  مکتب سیاسی هرات که با تأسی از اندیشه‌های اسلامی- عرفانی مولانا عبدالرحمان جامی و شبکه‌ای از دانشمندان دوران تیموری شکل گرفته است، بر عدل، صلح، زبان فارسی، مدارا و تساهل، آموزه‌های ایران باستان و آموزه‌های ترکی- مغولی تأکید دارد. امیرعلی شیرنوایی، وزیر دربار تیموریان و مولانا حسین واعظ کاشفی دو تن از شاگردان جامی در بارور شدن مکتب ...  بیشتر

مقاله پژوهشی
دیپلماسی سدها میان ایران و عراق

ابوذر فتاحی زاده

دوره 12، شماره 1 ، آذر 1402

https://doi.org/10.22067/irlip.2022.73088.1168

چکیده
  جوامع ساکن در خاورمیانه در طول تاریخ بر سر منابع آب با هم درگیری و اختلاف‌نظر داشته‌اند. ازاینرو کنترل و متنوع‌سازیِ شیوه‌های بهره‌برداری از این منابع، همواره یکی از ارکان سیاستگزاری دولت‌ها در این منطقه بوده است. به همین علت پس از جنگ جهانی دوم، سدسازی مدرن به عنوان مهمترین شیوه‌ی نوینِ بهره‌برداری از آب، نظر این دولت‌ها از ...  بیشتر

مقاله پژوهشی
اقتصاد سیاسی بازتولید بی‌ثباتی و منازعه در عراق پساصدام

حامد کاظمی؛ فرهاد دانش نیا؛ امیر محمد حاجی یوسفی

دوره 12، شماره 1 ، آذر 1402

https://doi.org/10.22067/irlip.2023.73916.1198

چکیده
  عراق از جمله کشورهایی است که به صورت بالقوه طیف قابل توجهی از مولفه‌های تعیین کننده امنیت و حصول به توسعه متوازن نظیر جمعیت جوان و منابع سرشار هیدروکربوری را دارا است. با این حال فرآیند توسعه اقتصادی- اجتماعی و امنیت پایدار این کشور درآغازین دهه‌های قرن بیست و یکم، به وضعیتی مخاطره آمیز و پرابلماتیک انجامیده است. عراق طی دو دهه اخیر ...  بیشتر

مقاله پژوهشی
هژمونی مزدایی؛ تطبیق نظام هژمونیک با امپراتوری هخامنشی

محمد کرمپوری؛ روح اله اسلامی

دوره 12، شماره 1 ، آذر 1402

https://doi.org/10.22067/irlip.2023.70388.1326

چکیده
  امپراتوری جهانی هخامنشی ایران در سیستم بین‌الملل دوران باستان به‌عنوان یک قدرت هژمونی شناخته می‌شود. این دولت دارای مختصات هژمونی به معنای کلاسیک و مدرن بود که بیش از هر چیز نظام شاهنشاهی یک قدرت هژمونی را ایجاب می‌کرد. این هژمونی مزدایی بر اساس اندیشه‌های سیاسی ایرانشهری و نظم ایرانی شکل می‌گرفت که در استراتژی سیاست خارجی و داخلی ...  بیشتر

مقاله پژوهشی
تحول استراتژی دفاعی و سیاست امنیتی ژاپن (2021-2023)

فاطمه محروق؛ محمد کرمپوری

دوره 12، شماره 1 ، آذر 1402

https://doi.org/10.22067/irlip.2023.80410.1357

چکیده
  بروز تحولات بنیادین در ژئوپلیتیک شرق آسیا به‌همراه تغییر در معادلات قدرت منطقه‌ای و بین‌المللی، ژاپن را وادار به بازنگری در تعهد خود به صلح‌طلبی مدون در قانون اساسی کرده است. در این چارچوب، تحول در راهبرد امنیتی و دفاعی این کشور در دورۀ فومیو کیشیدا (معروف به دکترین کیشیدا) نسبت به دورۀ شینزو آبه، محسوس‌تر شده است. پژوهش حاضر درصدد ...  بیشتر

مقاله پژوهشی
سازه های راهبرد امنیتی اسرائیل در بحران سوریه(2021-2011)

مهدی نجفی؛ علی اسمعیلی

دوره 12، شماره 1 ، آذر 1402

https://doi.org/10.22067/irlip.2023.76537.1276

چکیده
  حضور اسرائیل در قلب درگیری‌ها و چالش‏های امنیتی چندین دهۀ گذشتۀ خاورمیانه، پیوند عمیقی میان امنیت ملی اسرائیل و تحولات منطقه‏ای ایجاد کرده است. پژوهش حاضر، در پی تجزیه‌و‌تحلیل مؤلفه‎های تأثیرگذار بر راهبرد امنیتی اسرائیل در برابر بحران سوریه در بازۀ زمانی 2021-2011 است. پرسش اصلی پژوهش این است که «ویژگی‎های بحران سوریه در ...  بیشتر

مقاله پژوهشی
ابعاد و اهداف حضور و نفوذ اسرائیل در آفریقا

زنیره نصری؛ مختار زیبایی؛ مسعود اخوان کاظمی

دوره 12، شماره 1 ، آذر 1402

https://doi.org/10.22067/irlip.2023.74337.1211

چکیده
  اسرائیل از طریق سیاست‌ها و راهبرد‌هایی در ابعاد گوناگون (سیاسی، نظامی، اقتصادی، فرهنگی، و اجتماعی) درصدد جذب هم‌پیمانان جدیدی در نقاط مختلف جهان و ازجمله در کشورهای قارۀ آفریقا است. براین‌اساس، اتحادیۀ ‌آفریقا نیز اخیراً اسرائیل را به‌عنوان عضو ناظر پذیرفته است؛ بنابراین، هدف پژوهش حاضر، تحلیل ابعاد و اهداف حضور و نفوذ اسرائیل ...  بیشتر

مقاله پژوهشی
سناریوهای آیندۀ نظم بین‌المللی برپایۀ ساختار و راهبرد بازیگران

ایوب نیکونهاد؛ زاهد غفاری هشجین؛ عبدالرضا بیگی نیا

دوره 12، شماره 1 ، آذر 1402

https://doi.org/10.22067/irlip.2023.76623.1280

چکیده
  سیاست جهانی، پس از فروپاشی نظام دوقطبی، به مرحلۀ نوینی از زیست خود گام نهاده است که به‌دلیل پیچیدگی و افزایش عدم‌قطعیت‌های محیط بین‌المللی، شکست یکجانبه‌گرایی و افول نسبی هژمونی، تنوع در کنشگران رسمی و غیررسمی، چرخش‌های نظری، مفهومی، و معنایی در روابط بین‌الملل و پیدایش قدرت‌های نوظهور، بر آشوبناکی این محیط بیش‌از‌پیش افزوده ...  بیشتر

مقاله پژوهشی
جایگاه ایران در سیاست خارجی چین

افسانه یاریان؛ علی صالحی فارسانی؛ حسین ابوالفضلی کریزی

دوره 12، شماره 1 ، آذر 1402

https://doi.org/10.22067/irlip.2023.75934.1262

چکیده
  چین، یکی از قدرت‌های بزرگ عصر کنونی، به‌ویژه به‌لحاظ اقتصادی، است و یکی از کنشگران فعال در‌این‌زمینه به‌شمار می‌آید. رویکرد سیاست خارجی چین در مورد کشورهای جهان، متفاوت است. هدف پژوهش حاضر، بررسی جایگاه ایران در سیاست خارجی چین است؛ براین‌اساس، پرسش پژوهش بر چیستی جایگاه ایران در سیاست خارجی این کشور استوار بوده و برای پاسخ ...  بیشتر