فراخوان دریافت مقاله


 پژوهش‌نامۀ ایرانی سیاست بین‌الملل، آمادۀ دریافت نوشتار‌های استادان، پژوهش‌گران و متخصصان حوزه‌های علوم سیاسی، روابط بین‌الملل و مطالعات منطقه‌ای است.پژوهش‌نامۀ ایرانی سیاست بین‌الملل (که توسط دانشگاه فردوسی مشهد و در همکاری با انجمن ایرانی روابط بین‌الملل) منتشر می‌گردد، دوفصل‌نامه (شش‌ماهانه) است‌ و پس از گرفتن پروانۀ انتشار (نامۀ‌ شمارۀ  90/ 28030 مورخ 03/11/ 1390معاونت امور مطبوعاتی و اطلاع‌رسانی وزارت فرهنگ‌ و ارشاد اسلامی)، طبق‌ نامۀ‌ شمارۀ 18/3/ 55085  مورّخ  22/04/ 1392و برابر با نامه ابلاغیة آیین‌نامة شمارة  11/  25685 مصوب  09/02/ 1398 وزارت‌علوم، ‌تحقیقات‌‌وفناوری، علمی‌ محسوب ‌می‌شود.

زمینه‌های تخصصی نشریه

 سیاست بین‌الملل، سیاست خارجی، مطالعات منطقه‌ای، سیاست و روابط خارجی ایران، اقتصاد سیاسی بین‌الملل، تاریخ روابط بین‌الملل، حقوق بین‌الملل و سازمان‌های بین‌المللی، امنیت بین‌الملل و مسایل نظامی‌استراتژیک، مسائل سیاسی کشورهای جهان اسلام، جغرافیای سیاسی و ژئوپولیتیک

 

مقاله پژوهشی
چارچوب ها و الزامات منطقی همگرایی جهانی در سیاست ضدتروریسم

یاسر اسماعیل زاده

دوره 12، شماره 2 ، خرداد 1403

https://doi.org/10.22067/irlip.2022.77449.1295

چکیده
  امروزه جهان درگیر مسائل پیچیده و مخاطرات فراوانی شده است. وجود رقابت‌های فزاینده، فرهنگ های متنوع و متعارض، نبرد قدرت و نابرابری های اقتصادی نمایانگر این موضوع است که بازیگران مختلف، اهداف و مقاصد متفاوت دارند. در واقع می توان یکی از دلایل اساسی رشد و فعالیت فزاینده گروه های ترویستی مختلف را در عدم انسجام و همگرایی جهانی در سیاست ...  بیشتر

مقاله پژوهشی
بررسی محیط منطقه‌ای دریای خزر؛ شناخت الگوهای منازعه و همکاری امنیتی

کیوان افشاریان؛ رضا سیمبر؛ مهدی هدایتی شهیدانی

دوره 12، شماره 2 ، خرداد 1403

https://doi.org/10.22067/irlip.2024.82195.1380

چکیده
  پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی و استقلال جمهوری‌های آذربایجان، ترکمنستان و قزاقستان؛ تعداد کشورهای ساحلی دریای خزر افزایش یافت. در کنار این واقعیت این فرض که پس از پایان نظام دو قطبی اهمیت مناطق در سیاست بین‌الملل افزایش یافته است، شرایط ظهور یک منطقه جدید در سیاست بین‌الملل به نام منطقه دریای خزر را فراهم کرده است. منطقه دریای ...  بیشتر

مقاله پژوهشی
تبیین سیاست خارجی ایالات ‌متحده در قبال جنگ 2022 اوکراین از منظر رئالیسم نئوکلاسیک

فریده امانی؛ سید امیر نیاکویی

دوره 12، شماره 2 ، خرداد 1403

https://doi.org/10.22067/irlip.2024.82547.1393

چکیده
  بعد از مدت‌ها تنش دیپلماتیک میان روسیه و اوکراین، این دو کشور در اواخر فوریه 2022 وارد درگیری مستقیم نظامی شدند. این درگیری تا حدود زیادی عرصه گسترده‌ای از سیاست بین‌الملل را دستخوش تغییرات نموده است. آمریکا به دنبال گسترش مرزهای ناتو به سمت مرزهای غربی روسیه است تا حلقه محاصره این کشور تنگ‌تر شود این مسئله باعث بروز تنش بزرگی در اروپای ...  بیشتر

مقاله پژوهشی
امنیتی‌شدن سیاست خارجی ج.ا. افغانستان: سطوح و نشانه‌ها

محمدشریف تنیوال؛ سید احمد فاطمی نژاد؛ سیدحسین اطهری؛ فاطمه محروق

دوره 12، شماره 2 ، خرداد 1403

https://doi.org/10.22067/irlip.2024.84313.1437

چکیده
  سیاست‌گذاری خارجی و تأمین منافع ملی از طریق آن، یکی از اساسی‌ترین نیازها و به‌همان‌سان از پیچیده‌ترین وظایفی برای همه دولت‌های ملی به‌شمار می‌آید. افغانستان نیز در طول تاریخ، مسیر دشواری را برای دست‌یابی به اهداف و منافع ملی طی کرده و با در نظر گرفتن نیازها و امکانات ملی خویش، جهت‌گیری‌ها و رویکردهای متعددی را در سیاست خارجی ...  بیشتر

مقاله پژوهشی
بررسی توسعه سد سازی ترکیه (گاپ و داپ) بر اساس منطق پیامدنگری آن بر کشورهای پیرامونی(با رویکردی حقوقی)

طاهر حیدرزاده؛ رحمت حاجی مینه

دوره 12، شماره 2 ، خرداد 1403

https://doi.org/10.22067/irlip.2024.82366.1387

چکیده
  اجرای پروژه‌های عظیم سد سازی ترکیه بر روی رودخانه‌های بین‌المللی دجله، فرات و ارس تبعات و پیامدهای مختلفی برای کشورهای پیرامونی به وجود آورده است. این اقدام، واکنش‌هایی از سوی دولت‌های پایین دست به همراه داشته است که ارتباط مستقیم با حقوق این دولت‌ها و تعهدات دولت بالادست از منظر حقوق بین‌الملل دارد. هر چند که ترکیه در واکنش به ...  بیشتر

مقاله پژوهشی
تحلیل الگوی رفتاری آمریکا و انگلیس در بحران آذربایجان در چارچوب نظریه نظام جهانی

جواد حق گو؛ محمد رادمرد

دوره 12، شماره 2 ، خرداد 1403

https://doi.org/10.22067/irlip.2024.85193.1456

چکیده
  بحران آذربایجان از جمله رویدادهایی است که بررسی تحولات آن از اهمیت وافری برخوردار است. آغاز و پایان غائله آذربایجان را می‌توان در سه سطح مورد بحث قرار داد: سطح فردی و تاکید بر اقدامات کسانی چون پیشه‌وری و قوام، سطح ملی؛ نقش ظلم‌های دولت پهلوی اول به مردم آذربایجان به عنوان عامل شروع بحران و رویکردهای نهادهای ملی(ارتش، مجلس و دولت) ...  بیشتر

مقاله پژوهشی
واکاوی تصمیم 2020 دادگاه ویژه لبنان در قضیه «عیاش و دیگران»

محمد ستایش پور؛ سعید مختاری

دوره 12، شماره 2 ، خرداد 1403

https://doi.org/10.22067/irlip.2024.74356.1296

چکیده
  رأی دادگاه بین‌المللی ویژه لبنان که طی توافق کشور با شورای امنیت سازمان ملل متحد تأسیس شده است پس از انجام 15 سال دادرسی در 18 آگوست 2020 اعلام شد و بر اساس آن یک نفر از چهار متهم پرونده یعنی آقای سلیم جمیل عیاش محکوم شناخته شده و متعاقباً با رأی 11 دسامبر 2020 علیه وی مجازات تعیین گردید و سه نفر دیگر از متهمین از اتهامات وارده تبرئه شدند. در ...  بیشتر

مقاله پژوهشی
ایران و راهبرد همسایگی فعال؛ الگووارگیِ فرکتالی در سیاست خارجی منطقه‌گرا

وحید سینایی؛ فاطمه محروق؛ احسان مزدخواه

دوره 12، شماره 2 ، خرداد 1403

https://doi.org/10.22067/irlip.2024.81607.1372

چکیده
  با پیچیدگی در روابط بین ­الملل و نظم­های منطقه ­ای توجه به دیپلماسی فعال و سیاست همسایگی مجموعه­ ساز به منظور قدرت­ سازی و تامین منافع ملی از جمله ضروریات راهبردی کشور­ها است. در این چارچوب ایران کشوری پرهمسایه است که هر یک از همسایگان آن دارای ویژگی­های ژئوپلیتیکی، منزلت­های استراتژیک و ژئواکونومیک و همچنین معضله­ ...  بیشتر

مقاله پژوهشی
تبارشناسی «گفتمان مبارزه با تروریسم» در سیاست خارجی ایالات متحده آمریکا

علیرضا سمیعی اصفهانی؛ نفیسه اله دادی

دوره 12، شماره 2 ، خرداد 1403

https://doi.org/10.22067/irlip.2024.78903.1322

چکیده
  «تروریسم» امروزه چالشی عمده پیش­روی جهان و جهانیان قرار داده؛ به نحوی که مبارزه با آن برای نسل حاضر و نظام بین‌المللی؛ امری «طبیعی» جلوه­گر شده است که همواره باید با آن در هر سطح و سویه­ای برخورد کرد، این تفکر البته از سوی محافل فکری و سیاسی «آمریکا» رواج یافته و به‌عنوان «حقیقتی» غیر قابل انکار به همگان ...  بیشتر

مقاله پژوهشی
ماهیت شناسی مقاومت در برابر اقدامات دیوان کیفری بین المللی؛ مصادیق و نمونه ها

سیدمهدی سیدزاده؛ محمد مهدی صادقی

دوره 12، شماره 2 ، خرداد 1403

https://doi.org/10.22067/irlip.2024.79638.1334

چکیده
  تصمیمات اتخاذی از سوی دیوان کیفری بین‌المللی در مراحل مختلف دادرسی ممکن است با مقاومت متهمانی که عمدتاً مقامات سیاسی، نظامی یا امنیتی هستند یا دولت‌های متبوع ایشان روبه‌رو شود. مقاومت‌ها ماهیتاً به دو نوع شدید(Backlash) و خفیف(Pushback) تقسیم‌پذیرند. نوع نخست از مقاومت‌ها می‌تواند موجب انحلال دیوان یا بی‌اعتباری تصمیمات این نهاد شود. ...  بیشتر

مقاله پژوهشی
امکان‌سنجی دلارزدایی در اقتصاد ایران بر اساس عضویت در سازمان بریکس

ابوالقاسم شهریاری

دوره 12، شماره 2 ، خرداد 1403

https://doi.org/10.22067/irlip.2024.83350.1409

چکیده
  از جمله دلایل تشکیل سازمان بریکس بحران‌های مالی و معضلات وابستگی به دلار است، به‌همین دلیل نیز کشورهای عضو این سازمان طی یک دهه گذشته تلاش نموده‌اند تا با انجام فرایندهایی که نام دلارزدایی بر آن نهاده شده است، قدرت بانک‌های مرکزی خود را افزایش دهند. ایران ازجمله کشورهایی است که عضو سازمان بریکس شده است و درعین‌حال تحت‌تأثیر تحریم ...  بیشتر

مقاله پژوهشی
بررسی بایسته های دیپلماسی رسانه ای ایران درجنگ روسیه و اوکراین

مهدی شیرمحمدی

دوره 12، شماره 2 ، خرداد 1403

https://doi.org/10.22067/irlip.2024.83636.1418

چکیده
  زمینه و هدف:از 24 فوریه (5 اسفند 1400) که جنگ روسیه واوکراین آغاز شد، تقابل روسیه و آمریکا در اوکراین، منجر به افزایش اهمیت استراتژیک ایران شده است. با عنایت به طولانی شدن جنگ اوکراین، مقاله حاضر با هدف بدست آوردن راهکارهای اساسی برای تقویت ظرفیت دیپلماسی رسانه ای ایران درجنگ روسیه واوکراین می باشد.روش:روش این مقاله از نظر هدف کاربردی و ...  بیشتر

مقاله پژوهشی
تحول در مبانی و بسترهای سیاسی-امتیتی قدرت در خاورمیانه و الزامات راهبردی-رویکردی ج.ا.ایران

فرزاد رستمی؛ مختار زیبایی؛ فروزان مرزبانی

دوره 12، شماره 2 ، خرداد 1403

https://doi.org/10.22067/irlip.2024.82198.1381

چکیده
  کسب و حفظ موقعیت برتر در ژئوپولیتیک چالش‌ برانگیز خاورمیانه، از اولویت‌های استراتژیک ایران بوده و این مهم سالیان طولانی در سایه بهره‌مندی از دو بال قدرت نظامی و ایدئولوژیک کشور قابل تحقق بوده است. جایگاهی که با وجود اولویت عمل‌گرایی و تحول در مدارهای تولید قدرت و ثروت منطقه‌ای از جمله اولویت‌های اقتصادی و زیست‌محیطی، اصلاحات ...  بیشتر

مقاله پژوهشی
آسیب شناسی دیپلماسی رسمی جمهوری اسلامی ایران در قبال ترکمنستان (2015 - 2020) با تأکید بر رویکرد پارادیپلماسی

الهام صباغ؛ مهناز گودرزی

دوره 12، شماره 2 ، خرداد 1403

https://doi.org/10.22067/irlip.2024.83562.1414

چکیده
  چندین دهه از فروپاشی شوروی گذشته است و ارتباط با کشورهای جداشده از شوروی سابق از فردایِ پس از فروپاشی در دستورکار دستگاه سیاست‌خارجی ایران قرار گرفت. ایران با فروپاشی نظام دوقطبی، تلاش‌های متعددی را برای گسترش روابط راهبردی با واحدهای سیاسی مستقل کرد؛ تلاش‌هایی که بیشترِ آن‌ها در قالبِ دیپلماسی رسمی تعریف می‌شوند. این درحالی ...  بیشتر

مقاله پژوهشی
رویکردسنجی ادبیات علمی روابط بین‌الملل ایرانی: بررسی مقالات علمی-پژوهشی سال‌1400

سجاد صادقی

دوره 12، شماره 2 ، خرداد 1403

https://doi.org/10.22067/irlip.2024.79000.1324

چکیده
  تحول‌پژوهشی و رویکرد‌سنجی یکی از مباحث مهم در فهم وضعیت پژوهشی یک دانش در بازه‌ی مشخص زمانی و در یک جامعه‌ی دانشگاهی یا پژوهشی مشخص است. فقر نظری در این حوزه‌ی مطالعاتی در نهایت با ایجاد ابهام علمی منجر به عدم شکل‌گیری حلقه‌های فکری موثر خواهد شد. در این پژوهش بر مبنای رویکرد درون‌رشته‌ای و با مطالعه‌ی 143 مقاله‌ی پژوهشی روابط ...  بیشتر

مقاله پژوهشی
راهبردهای سیاست خارجی در وضعیت انطباق سیستمی: منطقه خلیج فارس

محمدرضا فرجی

دوره 12، شماره 2 ، خرداد 1403

https://doi.org/10.22067/irlip.2024.76900.1287

چکیده
  یکی از راهبردهای بازیگران بویژه بازیگران کوچک سلسله مراتب قدرت در وضعیت آشوب‌گونه سیستم بین‌الملل انطباق رفتاری و سیستمی آن‌ها با محیط پیرامونی خود می‌باشد. به عبارتی از آنجایی که در محیط آنارشک‌گونه سیستم بین‌الملل رقابت بسیاری برای دستیابی به منابع محدود بین بازیگران سیستم جریان دارد که این رقابت نهایتاً منجر به کشمکش و وضعیت‌هایی ...  بیشتر

مقاله پژوهشی
ناسیونالیسم متاخر و فروپاشی ذهنیت توسعه در افغانستان 2002-2021

محمد ابراهیم فروزش؛ مهدی نجف زاده؛ وحید سینایی؛ مرتضی منشادی

دوره 12، شماره 2 ، خرداد 1403

https://doi.org/10.22067/irlip.2024.81685.1374

چکیده
  افغانستان سرزمین اقلیت‌های قومی است که با کمترین توجه به ملی‌گرایی در تعارض زیسته اند. عدم یکپارچگی-اجتماعی، حاکمان را نیز در مشرب رهبران ملوک‌الطوایف دراین‌کشور معرفی می‌کند. طرف ‌دیگر، ملت-دولت‌ سازی مدرن است که اشاره به انقلاب‌کبیر فرانسه و استعمار در هندوستان دارد. این دو، افغانستان را نیز دچار شوک فرهنگی،کش ‌و قوس سنت و ...  بیشتر

مقاله پژوهشی
مطالعه‌تطبیقی سیاست انرژی‌ پاک در توسعه پایدار چین و آمریکا

ارسلان قربانی شیخ نشین؛ شیرین حداد زند

دوره 12، شماره 2 ، خرداد 1403

https://doi.org/10.22067/irlip.2024.82487.1398

چکیده
  تحولات قرن بیست یکم منجر به دگردیسی‌هایی در محیط‌زیست جهان گشت به‌گونه‌ای که پدیده‌های مربوط به تحولات و رخدادهای محیط زیستی از یک موضوع داخلی به پدیده‌ای جهانی مبدل گشت. ازاین‌رو در دهه‌های اخیر توجه به مسئله محیط‌زیست و به‌کارگیری سیاست‌های نوین در مسیر حل مسائل زیست‌محیطی به‌مانند به‌کارگیری سیاست انرژی‌های پاک در فرایند ...  بیشتر

مقاله پژوهشی
کاربست تحلیل علّی لایه‌ای در تبیین رویکرد نگاه به شرق در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران

سعیده کوزه گری؛ سهیل گودرزی

دوره 12، شماره 2 ، خرداد 1403

https://doi.org/10.22067/irlip.2024.79892.1343

چکیده
  نگاه به شرق از جمله رویکردهای مطرح در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران دست‌کم طی دو دهه گذشته است. این رویکرد متعاقب تشدید تحریم‌های بین‌المللی علیه تهران و اعمال محدودیت‌های اقتصادی و سیاسی بر سر راه تعاملات بین‌المللی ایران بیش از پیش در عرصه نظری و سیاستگذاری مورد توجه قرار گرفته است. با توجه به ناکامی این سیاست در دستیابی به ...  بیشتر

مقاله پژوهشی
استعاره مفهومی «مسیر» و «تحول عدالت» در گفتمان سیاست خارجی دولت سیزدهم (با تأکید بر سخنرانی‌‌های رئیس‌‌جمهور در مجمع سالیانه سازمان ملل متحد)

سیدهاشم منیری؛ سیدحسین اطهری

دوره 12، شماره 2 ، خرداد 1403

https://doi.org/10.22067/irlip.2024.86105.1485

چکیده
  این پژوهش تلاش دارد با استفاده از چارچوب نظری زبان‌‌شناسی شناختی و روش «پراگلجاز» به بررسی بافت مفهومی سیاست خارجی دولت سیزدهم بپردازد. بنیادی‌‌ترین راهبرد سیاست خارجی دولت سیزدهم، نظمِ عدالت محور، و حل‌وفصل مسائل بین‌‌المللی بر پایه‌ی نظم و عدالت است. موانع موجود در رسیدن به این هدف ممکن است مسیر موردنظر را کُند و یا متوقف ...  بیشتر

مقاله پژوهشی
مسئولیت دولت‌ها در نقض حق حیات ارزیابی رویه دیوان اروپایی حقوق بشر

محمد آشوری؛ محمدصادق چاووشی؛ جعفر کوشا

دوره 12، شماره 2 ، خرداد 1403

https://doi.org/10.22067/irlip.2024.82538.1392

چکیده
  حق حیات و اندیشه کرامت انسانی در پیدایش قواعد و نظام های جدید حقوقی نقش بسیار مهمی دارد. در پرتو همین اندیشه است که امروزه شاهد تکوین و تأسیس قواعد و نظام های جدید حقوقی مثل «نظام بین الملل حقوق بشر» و «حقوق بین الملل کیفری» هستیم. التزام به حق بر حیات، اقتضائاتی چون مسئولیت کیفری دولت ها را درپی خواهد داشت. رویه قضایی دیوان ...  بیشتر

فرصت‌ها و چالش‌های دیپلماسی اقتصادی چین در آسیای مرکزی

فریبرز ارغوانی پیرسلامی؛ حسین علی پور

دوره 11، شماره 1 ، مهر 1401

https://doi.org/10.22067/irlip.2022.68959.1033

چکیده
  ظهور اقتصادی چین در دهه‌های اخیر، سبب شده است که هم‌زمان با اهمیت یافتن مؤلفه اقتصاد در سیاست خارجی این کشور، دیپلماسی اقتصادی به‌مثابه یک ابزار در دستورکار سیاست‌گذاری خارجی بیجینگ قرار گیرد. چالش‌ها و فرصت‌های ناشی از دو روند هم‌زمان ملی‌گرایی و جهانی‌شدن با تقویت روند همکاری‌های منطقه‌ای نیز بستر مناسبی را دراختیار دیپلماسی ...  بیشتر

داعش و جهانی‌شدن

محمدرضا دهشیری؛ شاهین جوزانی کهن؛ شایان جوزانی کهن

دوره 6، شماره 1 ، دی 1396، ، صفحه 113-146

https://doi.org/10.22067/jipr.v6i1.58351

چکیده
  داعش به‌عنوان مظهر تروریسم پسامدرن در عصر جهانی‌شدن از بدو پیدایش خود تلاش داشته تا از ابزارهای جهانی‌شدن نظیر فضای مجازی، به‌ویژه تارنمای خلافت بوک استفاده کند. این در حالی است که داعش به‌عنوان هویت مقاومت‌گرای غیراصیل و پیشامدرن از نظر فکری و عقیدتی خواستار تقابل با مدرنیتۀ غربی و درصد تقابل فکری با شالوده‌های ایدئولوژیک جهانی‌شدن ...  بیشتر

جایگاه استراتژیک خلیج فارس در سیاست خارجی چین

افشین متقی؛ مصیب قره بیگی

دوره 2، شماره 4 ، بهمن 1393، ، صفحه 70-89

https://doi.org/10.22067/jipr.v2i4.44310

چکیده
  جمهوری خلق چین در سالهای اخیر دستخوش روند صنعتی شدن فزآینده بوده است؛ به گونه ای که این کشور، اکنون یکی از بزرگ‌ترین اقتصادهای در حال رشد دنیا را از آن خود کرده است. در طول دهههای 1970 و 1980، چین یکی از کشورهای صادرکنندة نفت محسوب می شد؛ اما در سال 1993، این کشور تبدیل به یک واردکنندة نفت شده و رشد اقتصادی این کشور وابسته به نفت خارجی گردید. ...  بیشتر

دلایل توسعۀ روابط خارجی عربستان سعودی و چین

مهدیه حیدری

دوره 11، شماره 1 ، مهر 1401

https://doi.org/10.22067/irlip.2022.21420.0

چکیده
  با قدرت گرفتن محمد بن سلمان در عربستان و ظهور چین به عنوان یک قدرت بزرگ، توسعه روابط خارجی در نقطه ثقّل سیاست خارجی این دو دولت قرار گرفته است. لذا پرسش اصلی که طرح شده، این است که علل گسترش این تعاملات سیاسی، اقتصادی و فرهنگی چین و عربستان سعودی چیست؟ فرضیه موقتی طرح شده، این است که گسترش تعاملات چین و عربستان مثأثر از سه علل اساسی است، ...  بیشتر

بازماندگیِ شیعیان اندونزی از مشارکت در فرآیند و ساختار قدرت سیاسی‌

علی باقری دولت آبادی؛ ابراهیم آقا محمدی

دوره 8، شماره 2 ، شهریور 1399، ، صفحه 27-58

https://doi.org/10.22067/ijip.v8i2.86121

چکیده
  اندونزی ازجمله کشورهای مسلمان جنوب شرق آسیاست که در دهه­های اخیر، پیشرفت قابل‌توجهی در عرصه­های اقتصادی و سیاسی داشته است. این پیشرفت امروزه در عرصه سیاسی به شکل فعالیت گروه‌های مختلف در قالب احزاب و جناح­های سیاسی در فرایند تصمیم­گیری­ها در این کشور دیده می­شود. سؤال اصلی این است که چرا شیعیان اندونزی در روند تغییر جایگاه ...  بیشتر

ابر واژگان