الهام صباغ؛ مهناز گودرزی
چکیده
چندین دهه از فروپاشی شوروی گذشته است و ارتباط با کشورهای جداشده از شوروی سابق از فردایِ پس از فروپاشی در دستورکار دستگاه سیاستخارجی ایران قرار گرفت. ایران با فروپاشی نظام دوقطبی، تلاشهای متعددی را برای گسترش روابط راهبردی با واحدهای سیاسی مستقل کرد؛ تلاشهایی که بیشترِ آنها در قالبِ دیپلماسی رسمی تعریف میشوند. این درحالی ...
بیشتر
چندین دهه از فروپاشی شوروی گذشته است و ارتباط با کشورهای جداشده از شوروی سابق از فردایِ پس از فروپاشی در دستورکار دستگاه سیاستخارجی ایران قرار گرفت. ایران با فروپاشی نظام دوقطبی، تلاشهای متعددی را برای گسترش روابط راهبردی با واحدهای سیاسی مستقل کرد؛ تلاشهایی که بیشترِ آنها در قالبِ دیپلماسی رسمی تعریف میشوند. این درحالی است که چندوجهی شدن روابط دیپلماتیک باعث تغییر سطوح دیپلماسی و مراودات سیاسی کشوها و اتخاذ رویکرد پارادیپلماسی شده است. از منظر پارادیپلماسی، هویتهای خُرد و فروملی مستقل از حکومتهای مرکزی میتوانند در عرصه بینالمللی به نقشآفرینی بپردازند. بر پایه چنین مفروضی، پرسش این نوشتار این است که: «نقاط قوت و ضعف روابط دیپلماتیک ایران و ترکمنستان کدام است و پارادیپلماسی چه کمکی به بهبود و ارتقاء این مناسبات میکند؟» در پاسخ به این پژوهش این فرضیه مطرح است که «عمده آسیب روابط دیپلماتیک تهران ـ عشقآباد، تمرکز انحصاری بر دیپلماسی رسمی بین دو کشور و بیتوجهی به جنبههای جدید در روابط دیپلماتیک ازجمله پارادیپلماسی است که میتواند نقاط ضعف روابط رسمی در محورهای سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی را کاسته و با تمرکز بر ابزارهای متنوع در حوزههای گوناگون دیپلماسی، بر بهبود مناسبات دو کشور بیفزاید.» روش انجام این پژوهش، کیفی از نوع توصیفی-تحلیلی است و دادههای آن از طریق مطالعات کتابخانهای اسنادی گردآوری و در چارچوب نظریه پارادیپلماسی، بررسی و تحلیلشدهاند.
